Irailaren 26an agertu zen I.M.E. izeneko 35 urteko gasteiztarraren hilotza. Urte honetan Zaballako espetxean hildako laugarren pertsona izateaz gain, irailean hil den bigarren presoa da. Izan ere, irailaren 10ean, 4. moduluko preso bat bere ziegan urkatuta topatu zuten kideek. Uztailaren erdialdean, 23 urteko beste preso baten gorpua aurkitu zuten, urteko bigarrena. 2019an, berriz, beste bost preso zendu ziren Arabako kartzelan; hortaz, azken bi urteetan bederatzi pertsona hil dira bertan.
Beste kasuetan bezala, Salhaketak deitoratu du "ekidin zitekeen tragedia bat" izan dela, eta Espainiako kartzeletan hildako pertsonen "zifra makabroa" loditu duen "iragarritako heriotzen kronika berri bat" baino ez dela. Gainera, hildako "gehienak arrazoi ez-naturalengatik hilda agertzen diren gazteak" direla ohartarazi du elkarteak.
"Zer ari da gertatzen? Zergatik ezkutatzen dira heriotza horiek? Zergatik ez dira erantzukizunak eskatzen edo, gutxienez, ikertzen? Gauza bera gertatuko litzateke biktimak beste batzuk balira? Zigor gabe onar al daitezke heriotza horiek estatuaren erakunde batean?", galdetu du Salhaketak.
Presoen aldeko Salhaketa elkarteak elkarretaratze bat deitu du asteartean, urriaren 6an, 12:00etan Andre Maria Zuriaren plazan.
Legeriaren aplikazioa
Elkartearen aburuz, heriotza horietako gehienak saihestu litezke, "besterik gabe, indarrean dagoen legeria zorrotz aplikatuko balitz". Ildo horretan, neurri zehatzak eskatu ditu, hala nola:
- Fiskaltzak heriotza horiek ofizioz ikertzea kasu guztietan.
- Espetxeetako zuzendaritzek "inpartzialtasunez" familiak informatzea.
- Familiei beharrezko laguntza guztia ematea, erantzukizun zibil eta penalak eskatu ahal izateko.
- Droga-mendekotasunak gainditzeko programak ezartzea, prozesu-fasean dauden zigorrak ordezteko eta betearazpen-fasean daudenak baldintzapean eteteko neurriak garatzeko.
- Gaixotasun larriak dituzten presoak "berehala" askatzea, bereziki fase terminalean daudenak, baita gaixotasun mentalak dituztenak ere; izan ere, egoera horiek suizidioa eragiten dute kasu askotan.
- Zigor eta espetxe legeriaren berehalako erreforma, zigorrak "beharrik gabe" ez luzatzeko.
- Presoen kopurua murriztea, espetxe bakoitzaren "gaitasun optimoa" lortu arte, egungo masifikazioa saihesteko.