Hainbat aukera aztertu ondoren, Zalduondoko Landa Inauteriak "osasun kolektiboa bermatuko duen beste une baten zain egotea" erabaki du Zalduondoko Kultur Elkarteak.
Horrela, ardiek, hautsontziek, porreroek, hartzak, atsoak, predikariak eta gainerako pertsonaiek datorren urtera arte itxaron beharko dute desfilatu ahal izateko. "Orduan bai, Markitos heriotza ziur batera zigortzeko, azken bi urteetako gaitzak egotzita", adierazi dute. "Zalantzarik gabe, aurten arrazoi sendoak zeuden Markitos kondenatzeko eta doitzeko, baina guztion ardura da Covid-19ari zail jartzea eta pilaketak saihestea".
Inauteriak antolatzen dituen elkarteak, Udalarekin elkarlanean, sermoi bat eta erabakia testuinguruan kokatzeko testu bat biltzen dituen diptiko bat banatu du herritarren artean. Testu horiekin batera, maskara bat dago, hiribildua eta bere inauteriak identifikatzen dituena; azaldu dutenez, "zaindu egin behar garela gogoratzeko eta berandu baino lehen tradizio zahar honen ospakizunari ekingo diogula" adierazteko sortu dituzte maskarak.
1934an etendako tradizioa
40 urte baino gehiago galduta egon ondoren, 1975ean, inauteriak berreskuratu zituzten Zalduondon. 1934an etendako tradizioa berpiztu zen orduan.
Eguerdian, festetako pertsonaia nagusia paseatzen da: Markitos. Belar lehorrez beteta eta jaka beltz batekin eta galtza marroiekin jantzitako pertsonaia barregarria pikotan zintzilikatzen dute.
Ekitaldi nagusia arratsaldean izaten da. Konpartsa koloretsu batek Markitos hartu eta epaituko duten lekura eramaten du, Txistuaren, akordeoiaren eta atabalaren laguntzarekin.
Zalduondoko inauterien historia birpasatzen duen erreportaje osoa DANTZAN.EUS atarian ikusgai duzue.