Gure bazterrak

Burgu, emakumeak izen-abizenez

Estitxu Ugarte Lz. de Arkaute 2019ko uzt. 14a, 06:00

Burgu udalerria eta herria da aldi berean. E.U.

Udalerria eta herria da aldi berean Burgu. Zazpi herrik osatzen dute udalerria: Añua, Arbulu, Argomaiz, Azua –1957 urtera arte Orenin herri hustuarekin Ganboa udalerriaren barruan egon zen–, Gazeta, Ixona eta Burgu bera.

Herriko izen ofiziala Elburgo/ Burgelu bada ere, Euskaltzaindiak 2017an argitaratutako Arabako herri izendegiaren arabera, Burgu da euskal izena.

1337. urtean Gaztelako Alfonso XI. erregeak hiri- bildu izendatu zuen Burgu, hain zuzen herria erromatar garaiko ibil- bidean kokatuta da- goelako, eta garai ho- rretan bidaiari eta merkatari ugari ibiltzen zirelako bertatik. Ne- kazaritzari mende luzez lotutako herria eta ingu- rua da Burgu, eta horretan bizi zirenek batik bat zerea- larekin lan egiten zuten.

XX. mendearen bigarren erdialdean, berriz, biztanle asko galdu zituen Burguk, Arabako landa eremuko beste herri txiki askok bezala, baina 1990. hamar- kadatik aurrera, garraiobideen hobekuntzak eta Gasteizek izan zuen hazkunde ekonomikoaren eraginak bultzatuta, biztanle be- rriak joan ziren bertara bizitzera, Burgura eta Argomaiz herrietara batez ere.

Eraikin nabarmenen artean daude Burguko bolatokia, herriko pikota eta Burguko 19. etxea, EAEko Kultura Ondasunen artean sailkatuak.

Dena den, ondare artistikoaz gainera, giza ondare handia gorde eta nabarmendu dute herriko biztanleek, batik bat bertako emakumeek. Hala, 2010. urtean, iker- keta bat sustatu zuen Argia Emakumeen Taldeak Burguko hist ria genero ikuspegitik azaltzeko eta herriko emakumeen historia jasotzeko.

Ikerketari esker, Victoria Ladron de Gebara udal idazkariaren alaba, Margari Elorza, Faustina Ruiz de Egilaz, Epi Elorza, Estefana herriko emagina eta udalerriko beste hainbat emakumeren bizitza ezagutzera eman zuten, eta garai latzetan egindako lana nabarmendu zuten. Sarritan aitzindariak izan ziren emakume hauek nekazaritzan eta abeltzaintzan, eta zaintzan buru-belarri ibilitakoak dira.

Kuadrilla: Lautada.
Udalerria: Burgu.
Biztanleak: 181 (2018ko Eustaten datuen arabera).
Bitxikeria: Arabako Handia Burgu inguruan bizi izan zen; kondairen arabera, Euskal Herriko gizonik indartsuena Arburukoa baitzen.

Izan zaitez ALEAkide!

ALEA da Arabako euskarazko aldizkari bakarra, eta zu bezalako irakurleen babesa behar du aurrera egiteko. Zuk ere gurekin bat egin nahi al duzu? Aukera ezberdinak dituzu gure proiektuarekin bat egiteko.

Informazio gehiago