Guztiz ezaguna da emantzipazio-etapa funtsezko unea dela pertsona gazte ororen bizitzan, autonomia eta garapen pertsonalerako urrats garrantzitsua. Ni, gizarte hezitzaile gisa, 25 urterekin etxetik kanpo bizitzera joan nintzenean —lehenik Donostian eta gero Gasteizen—, errealitatea nabarmen desberdina zen. Alokairuko gela bat aurkitzea prozesu nahiko erraza eta eskuragarria zen, eta horrek bizitza independente baterako trantsizio arina ahalbidetu zidan. Nire esperientzia pertsonal horrek erakusten zuen testuinguru sozial eta ekonomiko batean gazteen independentzia, ahalegina eskatzen bazuen ere, ez zegoela gainditu ezinezko oztopoek blokeatuta etxebizitzaren aldetik.
Gaur egun, nire esperientzia profesionala eta pertsonala baliatuz, egungo gazteentzat bidegabea iruditzen zaidan egoera baten lekuko zuzena naiz. Etxebizitzaren egoera, bereziki Gasteiz bezalako hirietan, erabat aldatu da. Alokairuen prezioek igoera izugarria izan dute, eta emantzipatu nahi duten gazte askoren ahalmen ekonomikoa nabarmen gainditzen dute. Gazteen soldaten eta bizi-kostuaren arteko desproportzio horrek —batez ere etxebizitza duin bat lortzeko orduan— espero den emantzipazioa atzeratzen edo, kasu askotan, eragozten duen prekarietatera bultzatzen ditu.
Errealitate hori ez da soilik zailtasun ekonomiko bat; aitzitik, ondorio psikosozial sakonak dituen egiturazko oztopo bilakatu da. Espazio propio bat lortzeko ezintasunak zuzenean eragiten die gazteen autoestimuari, bizi-planifikazioari eta proiektu pertsonal eta profesionalak garatzeko gaitasunari. Gizarte hezitzaile gisa, ikusten dut egoera horrek frustrazioa, ziurgabetasuna eta aurreko belaunaldiekiko desberdintasun sentsazioa sortzen dituela. Kontua ez da gazteek borondate edo ahalegin falta izatea, baizik eta autonomia osorako bidean altxatzen den finantza-horma bat aurkitzea.
Hori dela eta, ezinbestekoa da, gizarte gisa, arazo honi justizia sozialaren eta belaunaldien arteko ekitatearen ikuspegitik heltzea. Etxebizitza-politika eraginkorrak behar dira, dela alokairuen prezioak erregulatuz, dela gazteentzako babes publikoko etxebizitzen eskaintza nabarmen handituz. Ezin dugu onartu emantzipazioa, herritarren garapen osorako oinarrizko eskubidea, eskuratu ezinezko luxu bihurtzea. Bermeak eskaini behar ditugu, belaunaldi berriek, nirea bere garaian bezala, helduarorako urratsa eman ahal izan dezaten, etxebizitzaren zama hori gabe.
Txema Tocino.
Iritzi artikulu hau argitaratzean, ALEAk ez ditu bere gain hartzen egileak adierazitako iritziak, ezta horiekin lotutako erantzukizunak. Zure iritzia bidali nahi baduzu, idatzi erredakzioa@alea.eus helbide elektronikora.