Joan den apirilaren 26an Gernikak jasandako bonbardaketa basatiaren 80. urteurrena izan zen. 1937ko egun horretan gernikarrek zentzugabekeria jasan zuten, eta data ahaztezin hau bakearen eta demokraziaren defentsa gisa gogoratzen dugu.
Hala ere, euskal nazionalismotik egiten ari den erabilera oso bitxia da. Historia berrikusiz eta marruskatuz, Espainiako Gobernuak barkamena eskatzeko eman diren adierazpenak gutxienez harrigarriak dira. Nahiz eta oinarrizko kontua izan, Espainiak Euskadiren kontra egindako erasoa ez zela izan azpimarratu behar da. Espainiako legezko Gobernu demokratikoak eta anitzak ideologia faxista zuten kolpisten erasoa jasan behar izan zuen eta Gernika, Espainiako beste herri asko bezala, bonbardatu zuten. Gernikak jasanezina pairatu zuen benetako Espainiako Gobernua defendatzeagatik, babesle nazionalista, sozialista, komunista, anarkista… osatutako defentsarekin.
Beraz, beste edozein irakurketa eta, bereziki, Espainiako Gobernuari barkamen eskakizuna, AEBak Hiroshimarekin edo Alemania Holokaustoarekin egin zuten bezala, gezurra ustela izango litzateke. Hala eginda, paradoxikoki, une hartako legezko gobernuaren izaera Francoren kolpistei ematea suposatuko luke, biktimentzat zentzugabea eta ikaragarria. Gernika eta Espainia errepublikarra defendatu zuteneei egin ahal zaien omenaldirik hoberena Memoria Historikoaren Legea eta justizia aplikatzea izango litzateke.