Joan den astelehenean, maiatzaren 18an, EAEko eta Nafarroako pentsiodunek astelehenetako mobilizazioei berrekin genien. Itxialdian egon ostean, segurtasun-neurriak ezin hobeto gordez, omenaldia egin genien zahar egoitzetan hildako pertsonei. Gasteizen ordu erdi hunkigarri batez Sorozabalen Gernika entzun genuen, eta karteletan erakutsi genituen Arabako erakundeei egoitzetan bizi ziren 139 lagunen heriotzaren inguruan egiten dizkiegun eskaerak. Gure ustez, erakundeen lana da egoitzek ondo funtzionatzen dutela bermatzeko beharrezko ikuskapenak egitea, eta, beraz, lehenengo kontzentrazio hori Foru Aldundia aurrean egin zen. Elkarretaratzeak Ertzaintzaren baimena izan zuen, eta bi ordu-tarteren artean egin zen, 70 urtetik beherako pertsonek zein adin horretatik gorakoek parte har zezaten. Jakina, zorrotz errespetatu genituen higiene eta segurtasun neurri guztiak, urruntzeak, maskarak, eskularruak.
Nire harridura ETBko arratsaldeko saio batean gure kontzentrazioaren berri eman zutenean bertan parte hartu zuen inor agertu ez zenean, kontzentrazio horrekin ados ez dagoen jubilatu bat baizik. Bere argudioak? Gure segurtasuna arriskuan jartzen ari dela, pentsiodunen mugimendu osoak ez duela deitzen, konnotazio politikoak dituen jarduera dela eta hemendik aurrerako aldarrikapenak aldatu behar direla (ezustekoa!!) egoitzetan gertatu denari arreta jartzeko.
Benetan jartzen dugu arriskuan segurtasuna neurri guztiak betetzen baditugu? Kalea lanera doan jendez beteta dagoenean eta terraza batean ardo batzuk hartzen uzten zaigunean, benetan pentsiodunak izango al gara hausten dugunak? Eta, orduan, zergatik eman zigun Ertzaintzak baimena? Lehen argudio hau ez da zuzena.
Bigarren argudioa: ez da pentsiodunen mugimendu osoa. Bai horixe! Indarrez ez da inor mobilizatzen eta beldurra askea dela badakit. Hilabete pare bat eman dugu larri, eta ulergarria da etxetik irteteko eragozpenak dituen jendea egotea. Sindrome horrentzat ere izen bat dagoela uste dut. Araban, Arabako Pentsionistak mugimendua biltzen duen elkarretaratzea izan zen. Batasun-faltaren argudioa izugarri gustatzen zaie komunikabide batzuei, eta, beraz, behin eta berriz ateratzen da. Sinplea da, nahi duten pertsonek parte hartzen dute, ala ez?
"Amonak dira berriz ere zainketen konponbidea eta kontziliazioa bideratzen dutenak"
Gai politikoa dela dioen argudioari dagokionez, onartzen dut: bizitzako azken etapan adinekoak pertsona gisa artatzeko egoitza humanizatuak eta prestatuak eskatzea gai oso politikoa da. Aurrekontuen kudeaketaren araberakoa izango da diru gehiago edo gutxiago erabiltzen den. Eta hori politika da: edo publikoak izatearen alde edo negozioa izatearen alde zaude.
Egoitzetan arreta jarri behar izateari dagokionez, ez dut ia aipatu ere egiten, lehen kontzentrazio horretan horixe egin zelako.
Hala ere, egoitzetako egoerak ekarri duen drama eta lotsaz gain, erabat sinetsita nago plazetara itzuli behar dugula. Arrazoiak ez dira falta gure aldarrikapenak, bidezkoak direnak eta, hain zuzen ere, adinekoen egoerarekin zerikusia dutenak, berriz ere mahai gainean egon daitezen.
Oso haserre gaude ez bakarrik egoitzetan bizi izandakoarekin, baizik eta, oro har, zainketen gaiarekin, etxez etxeko laguntza-zerbitzuarekin, denbora luzez beharrezkoa den babesik gabe, emakumezko langileen prekarietatearekin, gehienak lan-baldintza tamalgarrietan eta exijentzia eta erantzukizun handiaren mende. Tristatu eta haserretu egiten gaitu. Besteak beste, laster egoitza horietan biziko garen pertsonak izango garelako.
Kezkagarria da, halaber, inork ez hitz egitea kontziliazioaz. Badirudi ez dugula asko ikasi. Lana galdu ez dutenak lanera itzultzen dira. Baina aitona-amonak, eta batez ere amonak, dira berriz ere zainketen konponbidea eta kontziliazioa bideratzen dutenak. Noizko enpresek eta erakundeek bultzatutako kontziliazio-politika integrala? Aurten, udalekuak bertan behera geratuko dira. Joango direnen segurtasuna bermatzeko konpromisoa hartzea baino errazagoa da. Eta, bide batez, ehunka lanpostu desagertu dira. Horregatik ere kalera irten beharko da, ezta? Segur aski, udaleku eskaintza pribatua egongo da. Ordaintzeko aukera dutenentzat. Pribatizazioaren aurrean publikoa dena berriro ere. Badakigu pribatizazioak negozioa sustatzen duela, hau da, gutxi batzuen onurak, ez kalitatea eta lan baldintza duinak.
Azkenik, hurrengo astelehenetan, ekainaren 1etik aurrera, pentsiodunen mugimendua kalean izango da. Bistan da gutxieneko pentsio gisa 1080 €ko gure aldarrikapenak inoiz baino zentzu handiagoa hartzen duela. Izan ere, litekeena da datozen krisialdietan, ez baita konpondu nahi pertsonak erdigunean jarrita, gure pentsioak ezinbestekoak izatea, 2008an eta hurrengo urteetan izan ziren bezala, familia askori behar denean eusteko.