Irlan, lehorrean, errefuxiatuen behin behineko babeslekuak izan behar ziren kanpamenduek gero eta iraunkorragoak dirudite –nahiz eta egonaldi luzeetarako baldintzarik eduki ez–. Haien barruan hil ala erahil nahi ez duten pertsona pazientziadunek ez dakite zer etorkizun duten aurrean. Zorionez, deportazio masiboak oraindik ez dira hasi.
Nirekin taldean etorri diren kooperanteei zera eskatu diet gaur: hitz batez deskribatu dezaten haien aburuz agertoki aldakor honetan pertsonai "instituzional" bakoitzaren papera. Hona hemen laburpena: ONU, ACNUR: itxurazkoa, neurrigabea; Europako Batasuna, Frontex: lotsagarria, fariseua, ezgaia, interesatua; Grezia: inoperantea, gainezka eginda dagoena; Turkia: krudela, aprobetxategia; gobernuz kanpoko erakundeak: ezinbestekoak, bihotz-onekoak, koordinazio gabekoak. "Inbutu" hitza ere askotan azaltzen da elkarrizketetan: milioika pertsonen presioa dago uren bestaldean eta Egeoko irlak beharrezko txorrota ziren presio hori askatzeko. Beste batzuk baino –fisikoki– ziurragoa den ihesbide hau erdi-itxita izanik, beste nonbaitetik egingo du eztanda egoerak.