Gure bazterrak

Goiuri, urjauzitik ur-jauzi

Estitxu Ugarte Lz. de Arkaute/PHOT.OK 2019ko urt. 14a, 09:29

Goiuri inguruetan Jandio errekak sortutako ur-jauzi ederra da aipatzekoa.

Herri hau Goiuri-Ondona kontzejukoa da. Mendi baten magalean dago, Altube ibaiaren adarra den Jandio errekaren ezkerreko ertzean. Inguruetan Jandio errekak sortutako ur-jauzi ederra da aipatzekoa. Haren urak ehun metrotik gorako altueratik jausten dira Euskal Herriko pagadirik handienetako batera. Altube ibaiaren haranean eta Gorbeiako Parke Naturalean dago herria. 

Udan emari txikia ekartzen du errekak, eta, beraz, ur-jauzia ikusteko garairik hoberenak udaberria eta udazkena dira, garai horietan okre, gorri eta urre kolorez estalirik egoten baitira inguruko harizti eta pagadiak. 

Ur-jauzia ikusteko badago behatoki bat. Hartara iristeko, A-2521 errepidearen eskuinaldetik ateratzen den bidea hartu behar da, Izarratik Goiurira iritsi baino lehen.

Urjauzi izena duen artzain bati buruz eta lamia bati buruz hitz egiten duen kondaira duen ur-jauzia da, gainera. Legendaren arabera, eguna magiazko ispilu baten aurrean apaintzen ematen duen lamia bat bizi zen Goiurin, eta ispilu horrek eskatu beste ematen zion. Hori egiten zegoen Urjauzi izeneko artzaina ispiluarekin tematu zenean, eta deskuidu batean lapurtu zionean. Egun batean, ordea, lamiak ibai ertzean, pago baten azpian, ikusi zuen arte. Zein da zure izena?, galdetu zion. Urjauzi, erantzun zuen artzainak. Eta une horretan bertan Goiuriko ur-jauzi handia bihurtu zen, akats handia egin zuelako eta Urjauzik euskaraz ur-jauzi esan nahi duelako.

Ondare naturalaz bestalde, badu ondare arkitektoniko ikusgarria Goiurik.  Hala, Done Jakueren parrokia elizak Erdi Aroko ataria gorde du, XII. eta XII. mendeen artekoa. Ojiba arkua eta lau arkibolta dauzka, lehenengoan Jacobi idatzita. XIII. mendeko oinplano angeluzuzeneko fabrikak bi ataleko nabea du. Garaipen arku makotua dauka, itsatsita harroin erdiak dituzten pilastreen gainean.

Beste alde batetik, artisau eran egindako Idiazabal jatorrizko deiturako gazta eta bertan egindako gozoak eros daitezke Goiurin.

Fitxa: 

Kuadrilla: Gorbeialdea.

Udalerria: Urkabustaiz.  

Biztanleak: 57 (2018ko Eustaten datuen arabera).

Bitxikeria: XIX. mendearen hasieran galdu zen euskara.

Izan zaitez ALEAkide!

ALEA da Arabako euskarazko aldizkari bakarra, eta zu bezalako irakurleen babesa behar du aurrera egiteko. Zuk ere gurekin bat egin nahi al duzu? Aukera ezberdinak dituzu gure proiektuarekin bat egiteko.

Informazio gehiago