Ekaina lipedema gaixotasunaren hilabetea da, eta elkartasun kontzertua antolatu du Adelprise elkarteak larunbaterako: kontserbatorioko gitarra-gela, Fernando Zelaieta eta Ricardo Gonzalez Durana bertsolariak, Elh Malick eta Karabankunda arituko dira oholtza gainean, 18:00etatik aurrera. Bertaratzen diren herritarrek jarduera soziokulturalaz gozatzeko aukera izango dute, eta, horrekin batera, lipedemaren patologia pairatzen duten pertsonekin sentsibilizatzeko eta enpatia bultzatzeko helburua izango du elkarteak.
Zer da lipedema?
Lipedema OMEk aitortutako gaixotasun bat da. Patologia erabat ezezaguna izan arren, ez da arraroa; infradiagnostikatuta dago, eta osasun tratamenduan defizitak ditu. Gaur egun, munduko emakumeen %16ri eragiten die, baita gizonei ere; guztira, 616 milioi pertsona ingururi. EAEn bakarrik, kaltetuak 182.000 lagun inguru izan daitezke, gehienek gaixotasun hori dutenik ere ez dakiten arren.
"Ez gara ikusezinak. Kalean edo hondartzan ikusi gaituzu. Gorputzaren aldean neurriz kanpoko hankak edota besoak ditugu, gerri estua... Jendeak ez daki lipedema dela; gizentasuna, obesitatea, alferkeria, borondate-indarrik eza deitzen dio, edo, zuzenean, seinalatu, barre egin eta iseka egiten dute, elefante hankak direla esanez", adierazi du Adelprisek, kanpainarako plazaratu duen manifestuan.
Ez da haren jatorria ezagutzen, kronikoa da eta ez du sendabiderik. Sintoma nagusia besoak eta hankak handitzea da. Osagai hormonala du, eta obesitatearekin nahasten da, baina ez die dietei edo ariketari erantzuten. "Min etengabeak eta ezgaitzaileak eragiten dizkigu, ile-hodiak estutzen ditu, eta kalte linfatikoak eragiten ditu", azaldu du Adelprise elkarteak. Kasu aurreratuetan, gainera, eragin larria du mugikortasunean, eta ibiltzea zein beren kabuz baliatzea eragozten die gaixoei.
"Ikerketa falta dela eta, tratamendu kontserbatzaile garestiak eta kirurgia klinika pribatuetan baino ez ditugu", salatu dute. "Patologia ikusezina da gure osasun sistemarentzat. Zaila da diagnostiko medikoa izatea. Diagnostikorik gabe ez dugu tratamendu kontserbadorerik lortzen eta larriki egiten dugu okerrera. Diagnostikoa eginda ere, zailtasun handiak ditugu Osakidetzan tratamendua lortzeko".
Aldarrikapenak
Testuinguru horretan, kaleratutako manifestuan hainbat aldarrikapen plazaratu ditu Adelprisek. Besteak beste, osasun sistema publikoan (baita Osakidetzan ere) "kalitatezko laguntza jasotzeko eskubidea" dutela azpimarratu dute.
Horrez gain, ikerketa sendotzea eta ospitaleetan Patologia Linfatikoen eta Lipedemaren Unitateak ezartzea "premiazkoa eta beharrezkoa" dela aldarrikatu dute, "diziplina anitzeko lantaldeek osaturik, kalitatezko osasun arreta emateko eta osasun publikoaren alderdi mediko eta psikosozial guztietan arreta integrala eskaintzeko".
