Arabako Foru Aldundiak 2025-2029rako Euskararen Erabilera Sustatzeko Plan Estrategikoa onartu du, lurraldean hizkuntzaren erabilera soziala sendotzeko helburuarekin. Aurreko planaren ebaluazioan oinarrituta eta Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako AROA marko estrategikoarekin lerrokatuta, dokumentuak sei ardatz estrategiko eta 34 ekintza jasotzen ditu.
Planak 2029ra begira irudikatzen duena da: euskarazko transmisioa bermatuta, arnasgune gehiago sortuta, gazteen artean erabilera handiagoa eta euskarak prestigio sozial handiagoa izatea, bai kulturaren bai ingurune digitalaren esparruetan.
Aurkezpenean azaldu dutenez, erronka hauek ditu aurrean: euskararen erabilera %8ra igotzea (gaur egun %4,8 da), ulermena %57ra igotzea, eta euskararen aldeko jarrera %60ra. Horrez gain, administrazioarekin harremanetan euskararen presentzia handitu nahi da, baita aisialdian, kirolean eta arlo sozioekonomikoan ere.
Iñaki Gurtubai Euskara diputatuak azaldu duenez, euskaraz bizi nahi duen orori aukera errealak bermatu nahi dizkio aldundiak. "Euskara ez da bakarrik ikasgai bat, harreman bat da. Gure erronka da txikien baturatik handia lortzea eta euskaraz bizitzea erosoa eta naturala izatea. Plan hau gonbidapena da guztiontzat: dendako agurrean, kirol entrenamenduetan edo sare sozialetan, lehen hitza euskaraz emateko".
Sei ardatz
Horretarako sei ardatz estrategiko definitu dituzte planaren ardatz nagusi gisa:
- Gobernantza: Euskararen normalizazioa agenda politikoan erdigunean kokatu eta erakundeen arteko koordinazioa sendotu.
- Jarrerak eta motibazioa: Gizartea aktibatzeko kanpainak indartu, hala nola Euskaraldia, Korrika edo Araba Euskaraz.
- Ezagutza eta gaitasuna: Familia bidezko transmisioa bultzatu, irakasle eta hezitzaileen prestakuntza handitu eta ahozkotasuna indartu.
- Erabilera eta elkarreragina: Enpresetan eta kirolean euskararen erabilera sustatzeko programak; praktikaldiak euskaraz egitea bultzatu eta aisialdian babesgune gehiago sortu.
- Ikerketa eta sistematizazioa: Kale neurketak, gazteen erabilerari buruzko ikerketak eta planaren jarraipen ebaluazioak.
- Komunikazioa eta hedapena: Gazte erreferenteak (musika, kirola, kultura…) bilatu, sare sozialetan euskarari lehentasuna eman eta eduki digitalak areagotu.
Bide horretan, planak jasotzen dituen 34 ekintzen artean badaude:
- 'Lehen hitza euskaraz' kanpainaren indartzea.
- Lanabes programaren bidez enpresetan euskararen erabilera areagotzea.
- Gazte erreferenteen bidezko ekimenak sortzea, musikatik kirolera.
- Etorkinen harrera planetan hizkuntza protokoloak txertatzea.
- Euskarazko hedabideen sustapena eta finantzaketa.
Parte hartze zabala
Planaren diseinuan udalak, kuadrillak, Euskararen Batzordea eta hainbat gizarte eragile aritu direla azpimarratu du Gurtubaik. Euskararen Foru Zerbitzuak gidatu du prozesua, eta Elhuyar Aholkularitzaren laguntza teknikoa izan du.
Urtero egingo da kudeaketa planaren jarraipena, eta 2027an tarteko ebaluazio orokorra egingo da helburuak eta neurriak egokitzeko.