Beste hainbat sektore bezala, okinena ere "nahiko larri" dago. Horixe ziurtatu du Artepaneko Txema Pascualek. Orain dela 15 bat urte Gasteizen kontsumitzen zen "ogi ia guztia" bertan egindakoa zela, eta, gaur egun, berriz, joera hori erabat aldatu dela adierazi du: "Aurrez prestatutako ogiaren sarrerak goitik behera aldatu du sektorea. Egun kontsumitzen den ogiaren erdia ez da bertan egindakoa. Supermerkatuetan saltzen dena eta ostalaritzan erabiltzen den zati handia kanpotik ekarritakoa da. Bertakoei min handia egin digu; hainbat okindegiren itxiera eragin du".
Kalte egin badie ere, okinak aktibatzea eta egoera berriaren aurrean hausnarketa egitea ere ekarri duela azpimarratu du. "Bezeroak du azken hitza; ni ez noa esatera bat benetakoa den eta bestea ez. Baina, gu saiatuko gara ogi ezberdinak egiten. Aurrez prestatutakoak, normalean, industrialak eta merkeak dira. Okin txiki gehienok beste balore batzuei ematen diogu garrantzia", nabarmendu du.
Horrekin lotuta, Artepaneko "dekalogoa"-ren berri ere eman du; lehenik eta behin, ezinbestekoa da kalitate oneko lehengaiak erabiltzea ogia nahiz gozokiak egiteko. Horren harira, honakoa esan du: "Jatetxe batean, gerta daiteke hiru eguneko legatza izatea eta sukaldariak hori atera nahi ez izatea, bere puntu onenean ez dagoelako. Gure sektorean berdina pasatzen da; espelta ogia egiterakoan, espeltako irina eta ama-orea bakarrik erabiltzen dut, eta ez bestelakorik".
Bigarrenik, prozedura dago. Legamia industriala heldu zenean, ama-orea baztertuta gertatu zela gogorarazi du. Artepanen, baina, ama-ore naturala erabiltzen dute duela 25 bat urte. Gaineratu du ogia gertatzerakoan funtsezkoa dela denbora. "Ogi industriala hiruzpalau ordutan egin daiteke. Gurean, baina, ogi ia guztiek, gutxienez, egun bat behar dute prestatzeko, eta hainbatek, baita bi ere. Hartzidura oso mantsoa da; horrek eragina du zaporean eta usainean, eta, bereziki, osasunean. Horretaz gain, ogiak ere askoz gehiago irauten du", adierazi du Pascualek.
Kontsumoa, berdin
Bertako okinen sektorea tinka larrian badago ere, ogiaren kontsumoa, azken urteotan, mantendu egin dela dio; Arabako Okinen Elkarteak dituen datuen arabera, pertsona batek urtean, batez beste, 35 kilo jaten ditu; orain dela 50 urte, bikoitza zen. "Garai bateko eta besteko datuek ez dute zerikusirik. 1960. hamarkadan, otordu guztietan jaten genuen ogia. Egun, ogitarteko gutxi ikusten dira jolastokietan. Lehen etxe guztietan jaten zen ogia, eta orain, etxe batzuetan ez dute ogia egunero erosten. Ohiturak aldatu dira", esan du Artepaneko kudeatzaileak.
Europako kontsumo datuei erreparatuta, Pascualek aipatu du Espainia, Italia eta Portugalen egoera ekonomikoa eta ogiaren kontsumoa eskutik helduta doazela; hazkunde ekonomikoarekin, kontsumoak behera egin zuen herrialde horietan, garestiagoak diren beste produktu batzuen mesedetan. Europako iparraldean dauden herrialdeetan, aldiz, ez da horrelakorik gertatu. "Ogi gehiago jaten dute. Kultura kontua da. Aurrez prestatutako ogia ere askoz gutxiago sartu da; askotariko zerealetakoek eta ogi ekologikoek oso harrera ona dute han", azaldu du.
Elikadurarekin lotutako gaietan, Frantzia "uhartea" dela gaineratu du. Azken horrekin lotuta, formazioari ematen dioten garrantzia azpimarratu du: "Okinek, hemen, ez dute araututako formaziorik. Transmisioaz ikasten da, eta kanpora aterata. Hemendik ordubetera, Baionan, paradisua topatuko du ikasleak. Lanbide Heziketa dute. Dena dela, merezi al du hemen araututako formazioa izatea sektorean dagoen lan eskaintza eskasarekin?", galdetu du Pascualek.
Mamia egitasmoa
Horren aurrean, barrura begirako formazioaren aldeko apustua egiten du, Mamia proiektuaren bidez. Ogi dastatzeak eta heldu zein umeentzako askotariko ikastaroak eta tailerrak antolatzen dituzte bertan. "Bezeroek ez dakit zenbat ikasiko duten saio horietan, baina, nik, behintzat, asko ikasten dut. Hain justu ere, bezeroek ogiari buruz duten kontzeptua; saio horietan konturatzen zara gehienek ezer gutxi dakitela ogiaz".
Herritarren artean, "ogi kultura" sortzea du helburu egitasmoak. Pascualek jakinarazi du hasiera batean kosta egin bazen ere, apurka-apurka martxa hartzen dabilela. "Badakigu lana ez dela egun batetik bestera egingo; kostatuko zaigu, baina dastatze eta tailerren bidez, lortuko dugu kultura hori zabaltzea".
Datozen asteotarako antolatutako ikastaro eta tailerren artean, nabarmentzekoa da urriaren 6an ogi dastatzea eta bertsolaritza uztartuko duen saioa. Manex Agirre eta Paula Amilburu bertsolari aramaioarrek parte hartuko dute 19:00etatik 20:30era luzatuko den tailer horretan. Interesa dutenek Mamiaren webgunean eman dezakete izena; 18 lagunentzako aukera izango da.
